Discussie energie-expert en Consumentenbond
De energie-expert was van oordeel dat vooral burgers met een hoog inkomen onevenredig veel profiteren van de salderingsregeling t.o.v. burgers met een lager inkomen, omdat de eigenaren van zonnepanelen de teruggeleverde elektriciteit kunnen wegstrepen tegenover de afgenomen elektriciteit van de energieleverancier. De Consumentenbond was het hier voor het overgrote deel niet mee eens, omdat ook burgers die bijvoorbeeld in een huurwoning of huurappartement wonen steeds vaker door de verhuurder (bijv. de Woningcorporatie, Pensioenfonds e.d.) zonnepanelen geplaatst krijgen op hun dak(en). Met andere woorden, steeds meer burgers met een lager inkomen profiteren eveneens van de salderingsregeling en deze regeling is nog steeds een enorme stimulans voor de aanschaf van zonnepanelen.
Opslag met thuisbatterijen
De energie-expert was verder van mening dat de eigenaren van zonnepanelen geen enkele vergoeding behoren te krijgen voor hun zelf opgewekte, teruggeleverde stroom. Deze eigenaren kunnen zelf voor een stroomopslagvoorziening (bijvoorbeeld een thuisbatterij) zorgen voor de momenten dat zij veel stroom opwekken (zomer) en die weer aan de batterij onttrekken in de periode met weinig tot geen eigen stroomproductie (winter). Thuisbatterijen plaatsen is een dure aangelegenheid, al gauw 10.000 euro voor een batterij met een redelijke opslagcapaciteit. Bovendien is het nog maar de vraag of verzekeraars het brandrisico van de huidige thuisbatterij willen dekken. Dat risico is nog steeds veel te hoog voor een thuissituatie. Bovendien kunnen de zonnepanelen in de zomerperiode de grote hoeveelheid opgewekte stroom niet volledig kwijt in een thuisbatterij en gaat er alsnog veel energie zonder enige vergoeding terug naar het landelijke stroomnet.
Redelijke vergoeding teruglevering
De Consumentenbond, daarentegen is er voorstander van dat de burger die zelf stroom opwekt met zonnepanelen een redelijke vergoeding behoort te krijgen voor de aan het stroomnet teruggeleverde stroom. Zonder vergoeding verdwijnt immers de stimulans voor het installeren van zonnepanelen. Geen enkele burger gaat geld investeren in zonnepanelen voor het opwekken van stroom die hij vervolgens grotendeels, vanwege de onbalans tussen zomer en winter teruglevert aan de energieleverancier zonder vergoeding. Dat gaat geen enkele burger doen. Het eigen gebruik van zelfopgewekte stroom is gemiddeld minder dan 40% van de totaal zelf opgewekte stroom. Dan werkt de burger mee aan de winst van de energieleverancier. De energieleverancier kan immers deze teruggeleverde stroom op de energiemarkt (termijnhandel) verhandelen tegen een zo goed mogelijke prijs.
Zelf ben ik geen absolute voorstander van de salderingsregeling. De regeling houdt geen goede balans tussen de burger die in de zomer veel stroom aan het net teruglevert en daar een redelijke vergoeding voor wil krijgen en de energieleverancier die een relatief hoge vergoeding moet betalen middels saldering voor de teruggeleverde stroom. Dat vraagt om een andere gerechtvaardigde compensatieregeling.
Maar welke regeling is dan wel redelijk, acceptabel en gerechtvaardigd?
De oplossing behoort mijn inziens gezocht te worden in een soort win-win situatie voor zowel de burger als de energieleverancier. In plaats van het plaatsen van een dure thuisbatterij of de aanschaf van een dure E-auto met een bi-directioneel accupakket voor opslag van het stroomoverschot, ware het beter dat de huidige netbeheerders in samenwerking met de energieleveranciers grootschalige stroomopslagvoorzieningen aan het landelijke stroomnet koppelen, verdeeld over Nederland, voor de opslag van het overschot aan (teruggeleverde) stroom. Het is een utopie te denken dat burgers die reeds zonnepanelen hebben of die besluiten tot de aanschaf van zonnepanelen nog eens een veelvoud aan geld gaan investeren voor de opslag van de zelfopgewekte stroom in een thuisbatterij dan wel in een aan te schaffen E-auto.
Uiteraard brengt het plaatsen van grote stroomopslagvoorzieningen hoge investeringen en operationele kosten met zich mee voor de netbeheerders. Zij willen die kosten uiteraard op een of andere manier terugverdienen door de verkoop van de teruggeleverde stroom op de energiemarkt, eventueel in combinatie met een vergoeding door de burger voor de tijdelijke opslag van het geproduceerde stroomoverschot bij de netbeheerder. Deze vergoeding kan worden ingehouden door de energieleverancier op de terugleververgoeding. Op termijn zullen de netbeheerders sowieso over moeten gaan tot het plaatsen van grootschalige stroomopslagvoorzieningen (accu’s of anderszins) om de overschotten aan opgewekte stroom in bepaalde perioden van het jaar te kunnen opnemen in het landelijke stroomnet. Laat de burger die zelf stroom opwekt daar dan in participeren door zijn stroomoverschot via de energieleverancier tijdelijk te stallen bij de netbeheerder. De overheid kan een handje mee helpen door van de netbeheerders te verlangen c.q. te eisen dat zij investeren in stroomopslagvoorzieningen om de onbalans in de energieproductie en de energie-afname te overbruggen. Subsidiëring door de overheid van grootschalige opslagvoorzieningen kan hierin een belangrijke bijdrage zijn.
Energiespaarrekening
Je zou het issue kunnen vergelijken met een geldspaarrekening. In plaats van een geldspaarrekening zou er sprake moeten zijn van een energiespaarrekening bij de energieleverancier waar de burger zijn overschot aan zelf opgewekte stroom in kWh (tijdelijk) kan stallen. Die stroom moet dan weer opgenomen kunnen worden van de energiespaarrekening op momenten dat de burger die stroom weer nodig heeft, omdat de zonnepanelen op die momenten te weinig produceren om in het eigen gebruik te kunnen voorzien. In vergelijking met een geldspaarrekening bij een bank kan een energieleverancier op de energiemarkt geld verdienen door dit spaaroverschot aan energie op gunstige momenten op de energiemarkt te verhandelen.
Het stallen van een stroomoverschot op een energiespaarrekening kost natuurlijk extra geld voor de energieleverancier en de opslag van het overschot voor de netbeheerder. Er zal dus een vergoeding betaald moeten worden aan de energieleverancier voor het stallen van het stroomoverschot die op zijn beurt een vergoeding betaalt aan de netbeheerder. De netbeheerder is per slot de eigenaar en de exploitant van de stroomopslagvoorzieningen. Een energiespaarrekening zou op die manier een alternatief kunnen zijn voor de salderingsregeling. Nadeel is nog steeds dat het vooral de burgers zijn met een hoog inkomen die van een dergelijke energiespaarrekening gebruik kunnen maken en burgers met een lager inkomen mogelijk het nakijken geven.
Green Energy Coin
Een stap verder is de introductie van een Green Energy Coin, de GEC. Dit komt erop neer dat de burger die zijn stroomoverschot op een energiespaarrekening bij de energieleverancier stalt per kWh teruggeleverde stroom 1 GEC ontvangt. De eenheid van de GEC wordt uitgedrukt in kWh. Voor de stalling van het stroomoverschot op de energiespaarrekening bij de energieleverancier betaalt de burger een vergoeding aan de energieleverancier in GEC’s per opgeslagen kWh en per tijdseenheid (vergoeding en tijdseenheid (bijv. per dag) te bepalen door de energieleverancier/netbeheerder). Deze vergoeding voor opslag wordt door de energieleverancier afgeschreven van de energiespaarrekening vergelijkbaar met een bankspaarrekening. De energieleverancier betaalt vervolgens een vergoeding aan de netbeheerder voor de fysieke opslag van het stroomoverschot.
Bij opvraag van zijn stroomoverschot in perioden dat de burger zijn energiespaarrekening wil aanspreken, betaalt hij de energieleverancier 1 GEC van zijn energiespaarrekening voor elke opgenomen kWh stroom. In de tussentijd kan de energieleverancier het stroomoverschot van zijn klanten verhandelen op de energiemarkt. Het is immers een voortdurend proces van aan- en verkopen van stroompakketten door de energieleveranciers. De energieleveranciers moet er wel voor zorgen (leveringsplicht) dat de burger zijn stroomoverschot op elk gewenst moment kan opnemen van zijn energiespaarrekening. Banken moeten immers ook garanderen dat de burger zijn spaargeld op elk moment kan opnemen van de spaarrekening.
Green Energy Coin Platform (GEC-platform)
Nog een stap verder is de burger de mogelijkheid te bieden zijn stroomoverschot in eenheden van GEC’s te verhandelen op een betrouwbaar, door de overheid gecontroleerd Green Energy Coin (GEC-)platform. De GEC is gedekt door een fysieke hoeveelheid stroom in opslag bij de netbeheerder. Dat biedt de burger die zijn stroomoverschot op enig moment wil verkopen aan een andere burger, bijv. omdat hij geld nodig heeft voor andere zaken de mogelijkheid om zijn van de energieleverancier verkregen hoeveelheid GEC’s voor het stroomoverschot om te zetten in euro’s. De koers van 1 kWh GEC in euro’s is uiteraard gecorreleerd aan de kWh-prijs op de energiemarkt. Zo kan iemand GEC’s verkopen op een voor hem beoordeeld gunstig moment. Iemand die (een deel van) zijn GEC’s verkoopt aan een ander raakt (een deel van) zijn spaaroverschot uiteraard kwijt, want hij heeft geen of minder GEC’s over, afhankelijk van het aantal GEC’s dat hij verkoopt op het platform. Dit systeem biedt elke burger de mogelijkheid om op een voor hem gunstig moment GEC’s te kopen op het platform en deze in te wisselen bij zijn energieleverancier voor de overeenkomende hoeveelheid kWh stroom op een door hem gekozen moment.
Feitelijk betreft zo’n energie handelsplatform (GEC-platform) de handel in energie- c.q. stroomrechten, vergelijkbaar met de handel in CO2- en Stikstof rechten met dat verschil dat de handel in deze laatste 2 emissierechten eerder tot meer dan minder CO2- en Stikstof uitstoot leiden. In dat opzicht kan een handelssysteem in energie-/stroomrechten leiden tot een versnelling in de opwekking en gebruik van zelf opgewekte groene stroom en kan zo wellicht een positieve bijdrage kan leveren aan de energietransitie.
Discussie einde salderingsregeling
Met name het debat in de 2e kamer over de beëindiging van de salderingsregeling heeft me ertoe aangezet mijn ideeën over een nieuw soort compensatieregeling voor zelf opgewekte stroom met zonnepanelen op papier te zetten in de hoop dat de discussie over beëindiging een andere kant opgaat dan uitsluitend het opheffen ervan in de komende jaren. Met het voornoemde spaarsysteem wordt de discussie over wat een redelijke vergoeding voor de teruggeleverde stroom is ook overbodig. De te betalen vergoeding voor de opslag van zelf opgewekte stroom is dan aan de orde. Beëindiging van de salderingsregeling zonder een redelijk alternatief kan de doodsteek voor de energietransitie door burgers inhouden.
Jan Slijpen (69) heeft 5 jaar als Safety Engineer gewerkt in de chemische industrie en 38 jaar bij de Nederlandse arbeidsinspectie in diverse functies. Na zijn detachering van het ministerie bij internationale organisaties als ILO India, OPCW en de Europese Commissie geniet hij nu van zijn welverdiende pensioen. Sindsdien houdt Jan Slijpen zich bezig met de energietransitie. Niet alleen door het toepassen van isolatie, zonnepanelen en aircoverwarming, maar ook door het bijwonen van diverse workshops.
Google
SC
@Stineke inz. reactie van 05-02-23: Ik ben net gestart om me te verdiepen in zonnepanelen alvorens evt. tot aanschaf over te gaan, en vraag me af waarom de door jou genoemde teruggeleverde 1000 kWh tweemaal betaald zouden worden na afschaffen saldering. Bedoel je de energie-leverancier EN de buren ?
MarcvE
@ Stineke. De leveranciers denken hier toch anders over, en daar zit het probleem. Bij salderen betaald de leverancier eigenlijk hetzelfde voor de door jou geleverde stroom per Kwh, als dat je bij afname ook betaald. Dat is ook wat salderen / wegstrepen doet. Dus, als je van hun 1 kwh af moet nemen en je betaald b.v. € 0.60, dan krijg je bij salderen / terugleveren dezelfde € 0.60 terug, omdat ze niet op de meter staan. En daar zit hem nu de kneep. De leverancier betaald in geen duizend jaar dit bedrag bij inkoop, dus missen ze de winst die ze bij jou kunnen maken tussen de inkoop van b.v. Tennet, en de “nul” winst van de door jou geleverde Kwh , en het leveren aan b.v. jou buurvrouw. Dit is ook de rede, waarom de leveranciers het net volgooien, zodat ze hun stroom maar kwijt kunnen, en een grote hoeveelheid PV installaties afschakelen. De pech is het verdienmodel, en ik ben bang dat het deze mensen helemaal niet interesseert dat het wel eens goed zou kunnen zijn voor het milieu en de transitie.
Stineke Groote Nieuwenhof
“De energie-expert was van oordeel dat vooral burgers met een hoog inkomen onevenredig veel profiteren van de salderingsregeling t.o.v. burgers met een lager inkomen, omdat de eigenaren van zonnepanelen de teruggeleverde elektriciteit kunnen wegstrepen tegenover de afgenomen elektriciteit van de energieleverancier.”
Wat je terugleverd gaat het net op en dan naar de eerst volgende gebruiker van stroom en dat zijn al snel je buren. Je buren betalen dan gewoon het tarief van hun leverancier bv. 45 cent. Door salderen krijg jij ongeveer hetzelfde dus ook 45 cent. Als je 1000 kWh aan het net levert betalen de buren 1000 kWh inclusief belastingen en winst voor hun leverancier. Wegstrepen is dus gewoon EERLIJK! Anders breng je die 1000 kWh twee keer in rekening. De buren in de straat betalen salderen en hun leverancier heeft dezelfde winst op die stroom als op alle stroom die hij levert aan je buren.
“De energie-expert was verder van mening dat de eigenaren van zonnepanelen geen enkele vergoeding behoren te krijgen voor hun zelf opgewekte, teruggeleverde stroom. Deze eigenaren kunnen zelf voor een stroomopslagvoorziening (bijvoorbeeld een thuisbatterij) zorgen voor de momenten dat zij veel stroom opwekken (zomer) en die weer aan de batterij onttrekken in de periode met weinig tot geen eigen stroomproductie (winter). ”
De teruggeleverde stroom gaat het net en dan naar je buren in de straat die het anders van windmolens op de Noordzee of van een kolencentrale zouden moeten krijgen. Zonnepanelen op daken ontlasten het netwerk. Deze ‘energie-expert’ is dus een leugenaar en een bedrieger of gewoon dom. Je kunt geen stroom van zomer tot winter opslaan, zelfs geen minuten… het gaat in seconden naar de eerstvolgende gebruiker van stroom op het net, vaak buren in de straat. Er zijn ook nergens batterijen, zelfs niet voor een seconde.
“De energieleverancier kan immers deze teruggeleverde stroom op de energiemarkt (termijnhandel) verhandelen tegen een zo goed mogelijke prijs.” Burgers leveren geen stroom aan energieleveranciers en die kunnen dat niet verhandelen. Burgers leveren stroom aan het net en dan gaat het naar de eerstvolgende afnemer van het net, vaak je buren en die betalen het tarief van hun leverancier bv.45 cent inclusief belastingen en winst voor hun leverancier. Door salderen gaat ongeveer 45 cent naar degene die het heeft opgewekt en geleverd aan het net… de burger met panelen.
Nu is het zo dat als ik 1000 kWh aan het net lever, die naar een andere afnemer gaat zoals buren in de straat en die betalen 1000 kWh Als je salderen gaat afschaffen, wordt er dubbel betaald voor dezelfde stroom.
Buren hoeven geen stroom van ver en zo ontlasten zonnepanelen op daken het net.
Met een thuisbatterij moeten de buren weer stroom van ver krijgen en zo belasten thuisbatterijen het net.
Bovendien betaal je met een thuisbatterij geen belastingen op die stroom.
Eigenlijk is het hele artikel dus onzin. De enige reden om salderen af te schaffen is dat je alleen thuisbatterijen kunt verkopen als salderen is afgeschaft. Salderen afschaffen omdat het voor de rijken is, is ook onzin. De rijken willen salderen afschaffen en subsidie op een thuisbatterij om belastingen te ontduiken en voor hun elektrische auto en/of warmtepomp. Salderen is voor de armen.