Elektriciteitsmeters

De rol van elektriciteitsmeters wordt steeds belangrijker als je energie wilt besparen of zonnepanelen plaatst. Meer dan 90% van de huishoudens in Nederland heeft inmiddels een slimme meter in huis, maar deze wordt nog niet altijd gebruikt om inzicht te krijgen in het energieverbruik.

Wat is een slimme meter?

De slimme meter is sinds 2010 de standaard elektriciteitsmeter in de meterkast. De slimme meter is voorzien van een slimme module die actueel inzicht kan geven in je energieverbruik, je vermogen kan inregelen en de meterstand doorgeeft aan derden.

Inzicht energieverbruik

Om inzicht in je energieverbruik te krijgen is de slimme meter dus een handige tool. Je kunt de slimme meter zelf uitlezen via de P1-poort of laten uitlezen door bijvoorbeeld de energieleverancier of een andere instantie. De netbeheerder heeft standaard ook toegang tot de slimme meter.

Slimme meter zelf uitlezen

Via de P1 datapoort lees je de slimme meter eenvoudig zelf uit. Deze datapoort is standaard geactiveerd en klaar om je energieverbruiksmanager op aan te sluiten. Met de app van de gekozen verbruiksmanager kun je vervolgens real-time zien wat je energieverbruik is. In de handleiding van de slimme meter vind je waar de datapoort op jouw meter zit. Een p1-poort heeft nooit storing en is zonder tussenkomst van derden uit te lezen, zelfs als je de uitleesfunctie uitzet bij de netbeheerder.

Slimme meter uit laten lezen door derden

Je kunt de slimme meter ook uit laten lezen door derden, bijvoorbeeld je energieleverancier. Hierbij moet je expliciet toestemming geven dat dit bedrijf jouw slimme meter mag uitlezen. De uitlezing van de slimme meter gaat dan via een virtuele datapoort (P4). Je krijgt vervolgens toegang tot een app of verbruiksprogramma van dit bedrijf. Heb je een storing bij het uitlezen? Meld deze dan bij de dienstverlener, zij lossen dit samen met de netbeheerder op.

Uitlezing slimme meter door de netbeheerder

Ook de netbeheerder kan standaard de slimme meter uitlezen. Dit gebeurt alleen op verzoek van de energieleverancier voor het opmaken van de jaarafrekening of als er een storing in de meter is. De slimme elektriciteitsmeter wordt zo ook regelmatig voorzien van de nieuwste software. Je hoeft hier zelf niets voor te doen. De netbeheerder heeft geen app of platform voor consumenten om het energieverbruik inzichtelijk te maken voor consumenten. Hiervoor dient de P1-poort.

Uitleesfunctie slimme meter uitschakelen

Je kunt de uitleesfunctie ook altijd uitschakelen (en eventueel later weer inschakelen). De netbeheerder of andere dienstaanbieder mogen de slimme meter dan niet meer uitlezen. De P1-poort op de meter functioneert dan nog wel dus slim laden en je eigen energieverbruiksmanager werken gewoon. Ook ontvangt de slimme elektriciteitsmeter nog steeds software updates. Het in- en uitschakelen regel je met de netbeheerder.

Wie is mijn netbeheerder?

Slim laden elektrische auto

Voor het slim laden van de elektrische auto heb je naast een slimme laadpaal ook een slimme meter nodig. De slimme meter zorgt er samen met de slimme laadpaal voor dat jouw elektrische auto altijd maximaal geladen wordt en voorkomt overbelasting. Voor het slim laden heb je een slimme meter met softwareversie 5.0 nodig. In sommige gevallen is softwareversie 4.0 ook nog voldoende. Vraag dit voor de zekerheid na bij de verkoper van je laadpaal.

Terugleveren van energie

De meeste slimme elektriciteitsmeters zijn geschikt voor het registreren van de teruglevering van bijvoorbeeld de zonnepanelen. Alle slimme meters registreren standaard op dubbeltarief. Je bepaalt zelf met de energieleverancier of de energie tegen enkeltarief of dubbeltarief wordt afgerekend.

Slimme meter aanvragen

Als je nog geen slimme meter hebt dan vraag je een slimme meter aan bij de netbeheerder. De kosten voor de slimme meter hangt af van de situatie:

Wat kan jouw slimme meter?

Wat is een niet-slimme digitale meter

De voorloper van de slimme meter is de niet-slimme digitale meter. Dit type meter komt in vele soorten en maten. In sommige gevallen is deze geschikt voor het terugleveren van je zonne-energie en kun je ook met deze meter inzicht krijgen in je energieverbruik.

Inzicht energie verbruik

Ook met een niet-slimme digitale meter kun je nog inzicht krijgen in je energieverbruik. Hiervoor moet je wel wat beter zoeken, want alleen in sommige gevallen heeft de meter nog een pulse. Hierop sluit je een apparaat aan die op basis van de pulse je energieverbruik registreert. Een niet-slimme digitale meter heeft geen P1-poort en de pulse wordt ook niet door de netbeheerder ondersteund. In alle gevallen kun je natuurlijk zelf de meterstanden fysiek opnemen en bijhouden in een spreadsheet.

Slim laden niet mogelijk

Met een niet-slimme digitale meter is slim laden van de elektrische auto niet mogelijk.

Terugleveren van energie

De meeste niet-slimme digitale elektriciteitsmeters zijn geschikt voor het registreren van de teruglevering van bijvoorbeeld de zonnepanelen, maar kunnen geen dubbeltarief meer registreren. Sinds 1 juli 2021 sturen netbeheerders namelijk geen tariefsignaal meer uit. Let op, in sommige gevallen registreert een niet-slimme digitale meter per fase! Dit levert een financieel nadeel op als de salderingsregeling verdwijnt. Het is dus verstandig om dit type meter op tijd te laten vervangen.

Niet-slimme digitale meter aanvragen

Als je nog geen geschikte meter voor teruglevering hebt dan vraag je een niet-slimme digitale meter aan bij de netbeheerder.

Wat kan jouw niet-slimme digitale meter?

Wat is een analoge meter?

Tot aan het jaar 2000 werden er nog analoge elektriciteitsmeters geplaatst. Dit type meter heeft in sommige gevallen een draaischijf, waardoor deze mogelijk ook de teruglevering kan verwerken. Slim laden en uitlezen op afstand is niet mogelijk.

Inzicht energie verbruik

Met analoge elektriciteitsmeters kun je alleen inzicht krijgen in je energieverbruik als je de meterstanden fysiek opneemt en bijhoudt in een spreadsheet. Als je ook zonnepanelen hebt is het niet mogelijk om dit inzicht te verkrijgen, omdat de analoge meter de teruglevering meteen saldeert. Analoge meters zonder draaischijf of met een teruglooprem verwerken geen teruglevering en zijn dus niet geschikt voor zonnepanelen.

Slim laden niet mogelijk

Met een analoge meter is slim laden niet mogelijk.

Terugleveren van energie

Een analoge draaischijfmeter (of ferrarismeter) verwerkt de teruglevering door terug te draaien. Analoge draaischijfmeters zijn niet gemaakt of getoetst voor de werking met zonnepanelen. Een netbeheerder biedt daarom ook nooit garantie op de werking van de meter, nadat je er zonnepanelen op hebt aangesloten. Je hebt geen financiële voordelen met een analoge draaischijfmeter, maar loopt wel een risico dat je teruglevering mist door een defect. Niet alle analoge meters hebben een draaischijf en in sommige gevallen is de draaischijf voor teruglevering geblokkeerd.

Afgekeurde analoge meter

Als je analoge meter door de netbeheerder of Agentschap Telecom is afgekeurd, dan vervangt de netbeheerder de meter altijd. Hier heb je geen inspraak in. In de loop van 2023 vervangt de netbeheerder sowieso alle analoge meters, omdat een wetswijziging in de salderingsregeling (vanaf 2025) een digitale meter mét terugleverregistratie verplicht stelt.

Is mijn analoge meter afgekeurd?

Analoge meter aanvragen

Analoge meters worden niet meer geplaatst en deze kun je dus ook niet meer aanvragen.

Veelgestelde vragen over elektriciteitsmeters