Tien jaar geleden was biomassa de grootste hernieuwbare duurzame energiebron in Nederland. Een aantal energiecentrales maken volledig gebruik van deze hernieuwbare energiebron. In de komende jaren stappen de huidige kolencentrales in Nederland ook volledig over op biomassa. De echte duurzaamheid van biomassa staat steeds meer ter discussie.
Wat is biomassa?
Energie uit biomassa wordt verkregen door het verbranden, vergisting of vergassing van organische materialen, zoals hout, GFT-afval, plantaardige olie, mest en speciaal geteelde gewassen. De energie die vervolgens vrijkomt kunnen we gebruiken voor warmte, elektriciteit of brandstof.
Verbranding energiecentrales
Het verbranden gebeurt vooral in energiecentrales. Er zijn 8 biomassacentrales en 6 afvalcentrales in Nederland. Daarnaast zijn er 3 kolencentrales waar nu nog biomassa wordt bijgestookt, maar die straks waarschijnlijk volledig overstappen. De CO2-uitstoot is afhankelijk van het te verbranden materiaal en staat om deze reden ook ter discussie als “groene bron”.
Welke vormen van biomassa zijn er?
Bijstook uit kolen- en gascentrales
Naast fossiele brandstoffen gebruiken een aantal Nederlandse kolen- en gascentrales biomassa als bijstook. De kolencentrales gebruiken hiervoor gedroogde houtsnippers en houtpellets. Deze worden grotendeels geïmporteerd. De gascentrales gebruiken biogas dat gemaakt is uit rioolslib, vuilstort en mestvergisting. De hiermee opgewekte elektriciteit wordt verkocht als “groene” stroom
Houtafval
Houtverwerkingsbedrijven gebruiken een houtverbrandingsinstallatie (WKK) om hun houtafval te verbranden. Hiermee wordt warmte en elektriciteit geproduceerd. In Nederland zijn 2 grote biomassacentrales die alleen met houtafval bio-energie maken. Door huishoudens wordt vaak een pelletkachel gebruikt voor warmte. Dit is ook een vorm van bio-energie. Ook de elektriciteit of warmte wordt betiteld als groene stroom.
GFT-afval
In afvalcentrales wordt groente, fruit en tuinafval vergist. Deze vorm van compostering zonder zuurstof levert methaangas op. Het verbranden van methaangas in een warmtecentrale levert vervolgens weer groene stroom op. Door natuurlijke vergisting komt methaan vrij in de atmosfeer. Methaan is schadelijker voor het milieu dan CO2.
Biosyngas
Het verbranden onder zuurstofarme omstandigheden levert brandbare gassen zoals methaan op. Dit wordt biosyngas genoemd.
Productie van biomassa
In 2010 was de elektriciteitsproductie 7,1 miljard kWh. Vijf jaar later nam dit al af tot 5 miljard kWh. Het aandeel in hernieuwbare elektriciteit was toen ongeveer 50 procent en 5 procent van de totale elektriciteitsproductie in Nederland. In 2019 steeg de productie licht, naar 5,8 miljard kWh.
Opkomst zon en wind
Biomassa is als grootste hernieuwbare energiebron inmiddels ingehaald door windenergie. Was de productie uit windenergie in 2010 nog 4,5 miljard kWh. Inmiddels deze meer dan verdubbeld en wordt er maar liefst 10,7 miljard kWh geproduceerd uit windenergie. Ook zonne-energie gaat de elektriciteitsproductie uit biomassa binnen afzienbare tijd voorbij streven. In 2019 groeide de productie naar 5,2 miljard kWh, terwijl dit in 2010 nog slechts 0,056 miljard kWh was.
Onderzoek naar biomassa
Er is voortdurend onderzoek naar het duurzame karakter van biomassa. Voor- en tegenstanders hebben zo hun eigen mening, maar ook de wetenschap ligt niet op één lijn.