Oceanen verliezen capaciteit om CO2-uitstoot op te nemen

Toename uitstoot door landgebruik

Een belangrijke oorzaak van de stijgende uitstoot is gewijzigd landgebruik, zoals ontbossing. Dit jaar bedroeg de uitstoot uit landgebruik 4,2 miljard ton, een stijging na jaren van relatieve stabiliteit. Het weerfenomeen El Niño heeft bijgedragen aan deze toename door droogte en bosbranden te verergeren. Vooral Canada en Brazilië werden zwaar getroffen, met bosbranden boven het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar. “De gevolgen van klimaatverandering worden steeds ernstiger. Toch zien we geen tekenen dat de verbranding van fossiele brandstoffen afneemt,” stelt professor Pierre Friedlingstein van het Global Systems Institute in Exeter, die het onderzoek leidde.

Regionale verschillen in uitstoot

De uitstoot van fossiele brandstoffen blijft wereldwijd stijgen: steenkool met 0,2 procent, olie met 0,9 procent en gas met 2,4 procent. Er zijn echter regionale verschillen. In de Europese Unie daalde de uitstoot met 3,8 procent en in de Verenigde Staten met 0,6 procent. Daarentegen nam de uitstoot in India en China toe, respectievelijk met 4,6 en 0,2 procent. De totale CO2-concentratie in de atmosfeer bereikte dit jaar 422,5 deeltjes per miljoen, 52 procent hoger dan het pre-industriële niveau.

Oceanen kunnen minder opnemen

Planten op land en oceanen nemen elk ongeveer een kwart van de menselijke CO2-uitstoot op. Door El Niño was dit jaar echter sprake van een afname in de opnamecapaciteit. “De oceaan blijft een belangrijke ‘sink’ voor kooldioxide,” legt Peter Landschützer van het VLIZ uit. “Toch zien we een stagnatie in de opnamecapaciteit, die samenhangt met een opwarmende oceaan.” Warmere oceanen kunnen minder CO2 opslaan, wat duidelijk zichtbaar werd in 2023.

Tijd dringt

De studie waarschuwt dat het resterende ‘koolstofbudget’ binnen zes jaar op kan zijn, met 50 procent kans. Door onzekerheden, zoals de invloed van andere broeikasgassen, blijft de exacte tijdsduur onduidelijk. Zeker is wel dat de wereld haast moet maken om de temperatuurstijging te beperken tot 1,5 graad Celsius en de zwaarste gevolgen van klimaatverandering te voorkomen.

Meer over klimaatverandering

Bron: AMS